Στην ιστοσελίδα lithoksou.net, ο κ. Δημήτρης Λιθοξόου δημοσιεύει μια μακρά λίστα χωριών της Κρήτης και κάποιων άλλων νησιών, που μετονομάσθηκαν στην πάροδο του χρόνου. Αξίζει να την αναδημοσιεύσουμε.
Η σημασία ενός τοπωνυμίου, την εποχή της ονοματοδοσίας, είναι απολύτως κατανοητή, καθώς το τοπωνύμιο παίρνει το όνομα από την ομιλούμενη γλώσσα των κατοίκων της περιοχής που βρίσκεται.
Στα τοπωνύμια ενός τόπου, υπάρχει μια χρονική διαστρωμάτωση. Άλλα δηλαδή τοπωνύμια είναι παλιά και άλλα νέα. Ορισμένα από αυτά έχουν λάβει το όνομά τους, από ανθρώπους που είναι ακόμα ζωντανοί και άλλα έχουν δοθεί από γενιές που έζησαν πριν από δεκάδες ή και εκατοντάδες χρόνια.
Η σημασία ενός τοπωνυμίου, την εποχή της ονοματοδοσίας, είναι απολύτως κατανοητή, καθώς το τοπωνύμιο παίρνει το όνομα από την ομιλούμενη γλώσσα των κατοίκων της περιοχής που βρίσκεται. Εάν η λέξη – όνομα δεν είναι ιδιωματική ή διαλεκτική, αλλά ανήκει στην ευρύτερη γλωσσική οικογένεια, τότε είναι κατανοητή και από το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού της χώρας.
Με το πέρασμα του χρόνου, το τοπωνύμιο αυτό μεταφέρεται από γενιά σε γενιά. Όσο το όνομα του τοπωνυμίου αποτελεί και λέξη (ή λέξεις) του καθημερινού λεξιλογίου, της ζωντανής γλώσσας, οι υπάρχουσες γενιές κατανοούν και τη σημασία του. Από ένα σημείο και μετά όμως, το τοπωνύμιο μπορεί να χρησιμοποιείται, δίχως αυτοί που το αναφέρουν να καταλαβαίνουν πια τι εννοεί.
Γίνεται έτσι ένα παράξενο όνομα, μια άγνωστη λέξη, που όμως οι άνθρωποι εξακολουθούν να χρησιμοποιούν συχνά με φωνητική αλλοίωση, για να δηλώσουν τον ίδιο τόπο που δήλωναν και οι πρόγονοί τους. Συμβαίνει επίσης συχνά, η σημασία ενός παλαιού τοπωνυμίου, να γίνεται αντιληπτή από τους ντόπιους ή τους κοντοχωριανούς,καθώς είναι όνομα – λέξη ενός ιδιωματικού λεξιλογίου, αλλά να είναι άγνωστη στο μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού της χώρας,που χρησιμοποιεί την επίσημη κοινή γλώσσα.
|
ΠΑΛΑΙΟ |
ΜΕΤΟΝΟΜΑΣΙΑ |
ΠΕΡΙΟΧΗ |
ΕΤΟΣ |
| Αγακιανά | Λόφος | Σελίνου | 1957 |
| Αγγερικός | Άγιος Κήρυξ | Ζακύνθου | 1912 |
| Άγιοι Θεόδωροι και Αναπλάδες και Μελίκια και Ποτάμιον και Ριγγλάδες | Λευκίμη | Κερκύρας | 1903 |
| Άγιος Γεώργιος | Θεοφύλακτος | Κερκύρας | 1962 |
| Άγιος Θεόδωρος | Λευκίμη | Κερκύρας | 1915 |
| Άγιος Ιωάννης | Πεύκα | Χίου | 1964 |
| Άγιος Κωνσταντίνος | Άγιος Νικόλαος | Μυλοποτάμου | 1961 |
| Άγιος Ρόκκος | Άγιος Σπυρίδων | Κερκύρας | 1950 |
| Αιγιαλός | Σάμη | Κεφαλληνίας | 1914 |
| Αλιτζανή | Αρχοντικόν | Μονοφατσίου | 1955 |
| Αναχαράβη | Αχαράβη | Κερκύρας | 1981 |
| Αναχουρδομέτοχα | Ελεύθερνα | Ρεθύμνης | 1933 |
| Άνω Αρβανίται | Πάνδροσον | Σάμου | 1959 |
| Άνω Βυρό | Βυρό | Κερκύρας | 1931 |
| Άνω Εξάνθεια | Εξάνθεια | Λευκάδος | 1969 |
| Άνω και Κάτω Μεσά | Βολίμαις | Ζακύνθου | 1912 |
| Άνω Παλαιόκαστρο | Πολυρρήνια | Χανίων | 1940 |
| Απέραθος | Απύρανθος | Νάξου | 1956 |
| Αποσέτι | Πετροχώρι | Αμαρίου | 1931 |
| Αρκουδά | Αδριανός | Μιραμπέλλου | 1932 |
| Αρκούδαινα | Αρχοντική | Ρεθύμνης | 1926 |
| Αρνάς | Άρνον | Άνδρου | 1836 |
| Ασιγωνία | Ασή Γωνία | Αποκορώνου | 1965 |
| Ασιρότοι | Κρυονέριον | Μυλοποτάμου | 1955 |
| Ασπρογέρακας | Πόρος | Κεφαλληνίας | 1957 |
| Αυλάκια | Βρύσαι | Σάμου | 1963 |
| Άχαψη | Γαλήνη | Νάξου | 1955 |
| Αχλάδι | Αγία Παρασκευή | Σητείας | 1963 |
| Αχούρια | Περιγιάλιον | Λευκάδος | 1954 |
| Βαλτζίκι | Νέαι Κυδωνίαι | Λέσβου | 1940 |
| Βαντές | Κρυονέριον | Κυδωνίας | 1957 |
| Βάρβαρο | Μυρτιά | Πεδιάδος | 1965 |
| Βαρβάρω | Αρχάγγελος | Πεδιάδος | 1947 |
| Βάρη | Βαγιές | Ρόδου | 1962 |
| Βασέλοι | Νέα Πραισός | Σητείας | 1955 |
| Βελούσι | Κυψέλη | Ζακύνθου | 1955 |
| Βεριβιανά | Περιβόλια | Σελίνου | 1957 |
| Βίδο (νησίδα) | Πτυχία | Κερκύρας | 1949 |
| Βλαχάτα | Βλαχάτα Εικοσιμιά | Κραναίας | 1915 |
| Βλαχάται | Καραβόμυλος | Σάμης | 1965 |
| Βόθροι | Κόρωνος | Κυκλάδων | 1927 |
| Βούρκος | Σταυρός | Πλωμαρίου | 1957 |
| Βουτουφού | Λευκοχώριον | Μονοφατσίου | 1955 |
| Γαϊδούρο | Άνω Αμυγδάλοι | Λασηθίου | 1927 |
| Γάιος | Παξοί | Παξών | 1957 |
| Γελίων | Πελόπη | Μηθύμνης | 1950 |
| Γενή Γκαβέ | Νέα Αξός | Ρεθύμνης | 1940 |
| Γενί Λιμάνι | Λιμένιον | Μυτιλήνης | 1949 |
| Γεροντομούρι | Άγιος Χαράλαμπος | Λασηθίου | 1957 |
| Γερώλακκος | Παππαδιάνοι | Κυδωνίας | 1955 |
| Γιανίτσαρη Μετόχι | Πλάτανος | Αποκορώνου | 1957 |
| Γιαννισαίοι | Σταυρός | Άνδρου | 1955 |
| Γιαννιτσαίοι | Γιαννισαίοι | Άνδρου | 1913 |
| Γιαννίτσι | Βαϊνιά | Ιεράπετρας | 1932 |
| Γκαλαγκάδες | Παζινός | Κυδωνίας | 1957 |
| Γκαλγκάδος | Παξινός | Κυδωνίας | 1957 |
| Γουρνιά | Πανόραμα | Μονοφατσίου | 1953 |
| Δελημανολιανά | Κοιλάδος | Κυδωνίας | 1957 |
| Δελλαγράτσια | Ποσειδωνία | Σύρου | 1912 |
| Δοιμαεργιό | Κεδροχώρι | Ρεθύμνης | 1933 |
| Δουρβουτζά | Κυπάρισσος | Τεμένους | 1948 |
| Δρυμών | Μυρτίδια | Κυθήρων | 1929 |
| Ελαιών | Καμισιανά | Κισσάμου | 1965 |
| Ζαγλανικιάνικα | Κάμπος | Κυθήρων | 1954 |
| Θερμή | Λουτρόπολις Θερμής | Μυτιλήνης | 1954 |
| Καγιάνιο | Ταξιάρχαι | Μυτιλήνης | 1955 |
| Καϊρνατζές | Άγιος Κωνσταντίνος | Μυλοποτάμου | 1957 |
| Κακό Χωριό | Μεταξοχώριον | Μονοφατσίου | 1948 |
| Καλαμπακτάσι | Καλλιθέα | Σάμου | 1950 |
| Καμάρα | Καληδονία | Κισσάμου | 1957 |
| Καμάραι | Αγία Μαρίνα Μήλου | Κυκλάδων | 1964 |
| Καμισιανά | Ελαιών | Κισσάμου | 1957 |
| Κανάλι Αρβανίτικο | Άγιος Νικόλαος | Κερκύρας | 1928 |
| Κανάλι Γραικικό | Αγία Ελεούσα Κερκύρας | Κερκύρας | 1928 |
| Κανάλιον Λεμεντίων | Κανάλιον | Κερκύρας | 1954 |
| Κανένες | Άγιος Σπυρίδων | Σητείας | 1955 |
| Κανλικαστέλλι | Προφήτης Ηλίας | Τεμένους | 1955 |
| Καπίστρι | Σταυρός | Ιεράπετρας | 1955 |
| Καραμουτσαίικα | Άγιος Βλάσιος | Κερκύρας | 1955 |
| Καρπατσουλιανά | Πλάτανος | Σελίνου | 1957 |
| Καστέλι | Κίσσαμος | Κισσάμου | 1969 |
| Καστελλόριζο | Μεγίστη | Ρόδου | 1957 |
| Κάστρο | Μύρινα | Λήμνου | 1955 |
| Κατάρραχο | Άγιος Νικόλαος | Σάμης | 1959 |
| Κατούνα | Άγιος Δημήτριος | Αποκορώνου | 1957 |
| Κατούνι | Πηγή | Κερκύρας | 1955 |
| Κατσιβελλιανά | Άγιος Παύλος | Σελίνου | 1957 |
| Κατσουλιάνικα | Λιβάδι | Κυθήρων | 1915 |
| Κάτω Αρβανίται | Μεσόγειον | Σάμου | 1959 |
| Κάτω Βλυχάδα | Βλυχάδα | Μυλοποτάμου | 1963 |
| Κάτω Εξάνθεια | Δρυνών | Λευκάδος | 1965 |
| Κάτω Μεριά | Αρκεσίνη | Θήρας | 1915 |
| Κάτω Παλαιόκαστρο | Καλλεργιανά | Κισσάμου | 1971 |
| Κελλία | Καλλονή | Τήνου | 1954 |
| Κερμετές | Πλατάνιον | Κω | 1957 |
| Κλεψήμια | Δοξαρόν | Ρεθύμνης | 1933 |
| Κλομιδάδο | Νάπη | Μηθύμνης | 1950 |
| Κοιλιωμένος | Άγιος Νικόλαος | Ζακύνθου | 1955 |
| Κόκκα | Θεοτόκος | Ρόδου | 1962 |
| Κολιερή | Λίμναι | Ιθάκης | 1963 |
| Κολοκάσια | Άγιος Γεώργιος | Χανίων | 1940 |
| Κολοκύθι | Άγιος Νικόλαος | Κερκύρας | 1940 |
| Κοντοβράκι | Αγία Ειρήνη Λήμνου | Λέσβου | 1950 |
| Κοπράνα | Άσπρον | Αποκορώνου | 1957 |
| Κορτέλι | Βούνος | Κερκύρας | 1955 |
| Κουκέσι | Καλλιθέα | Ζακύνθου | 1955 |
| Κούνενι | Βάθη | Κισσάμου | 1957 |
| Κουστάρος | Σκουτάρος | Μηθύμνης | 1959 |
| Κουτσοχεράδος | Χείμαρρος | Νάξου | 1955 |
| Κουφαλωτός | Άγιος Απόστολος | Σελίνου | 1957 |
| Λαγκαδά | Αιγιάλη | Θήρας | 1912 |
| Λαδιάς ή Λαρδιάς | Παλαιόκαστρον ή Πέρα Χώρα | Άνδρου | 1913 |
| Λαρδάς | Γραμβούσα | Χανίων | 1940 |
| Λάψαρνα | Πεδινόν | Μηθύμνης | 1957 |
| Λέρα | Άγιος Δημήτριος | Λήμνου | 1948 |
| Λιβάδι | Κορησία | Κέας | 1922 |
| Λιβάδιζα | Άγιος Συμεών | Άνδρου | 1955 |
| Λιμήν Βαθέος | Σάμος | Σάμου | 1958 |
| Λιώτα | Λυγερή | Μηθύμνης | 1957 |
| Λουσέστι | Άγιος Ιωάννης | Μιραμπέλλου | 1955 |
| Λούστρα | Δροσερή | Κερκύρας | 1962 |
| Λουστρί | Ράχη | Κερκύρας | 1963 |
| Μαγκασάς | Βρυσίδιον | Σητείας | 1955 |
| Μαλακιοί | Δροσάτον | Κερκύρας | 1955 |
| Μαλτεζάνα | Ανάληψις | Καλύμνου | 1957 |
| Μανωλάς | Θηρασία | Θήρας | 1912 |
| Μαχαλάς | Αθέατον | Σκοπέλου | 1955 |
| Μεγάλο Γαλάρο | Γαλάρον | Ζακύνθου | 1981 |
| Μεγαλοχώριον | Αγκίστρι | Αιγίνης | 1912 |
| Μέσα Γωνιά | Επισκοπή Γωνιάς | Θήρας | 1915 |
| Μέσα Κατσαμπά | Ρέμα | Τεμένους | 1963 |
| Μεσαριά | Χαραυγή | Θήρας | 1964 |
| Μετόχια Καμαριώτου | Αηδονοχώριον | Μαλεβιζίου | 1953 |
| Μικρό Γαλάρο | Άγιοι Πάντες Ζακύνθου | Ζακύνθου | 1961 |
| Μισιριού | Κρυονέριον | Σητείας | 1955 |
| Μόλυβος | Μήθυμνα | Μηθύμνης | 1919 |
| Μονίτσια | Ράχη | Νάξου | 1955 |
| Μούλετε | Χρυσαυγή | Κισσάμου | 1957 |
| Μουριζιανά | Πηγή | Κυδωνίας | 1957 |
| Μουσουλού | Μυρσίνη | Τήνου | 1955 |
| Μουχτάροι | Ευαγγελισμός | Πεδιάδος | 1956 |
| Μπαμπαλή | Καλλιθέα | Πεδιάδος | 1952 |
| Μπαμπαλής | Άγιοι Πάντες Αποκορώνου | Χανίων | 1957 |
| Μπιτζαριανό | Πηγή | Πεδιάδος | 1955 |
| Μπορός | Νεοχώριον | Πλωμαρίου | 1957 |
| Μπραχίμο | Δάφνη | Ρεθύμνης | 1933 |
| Μπριαμάκι | Εσταυρωμένος | Κερκύρας | 1957 |
| Μπροστά | Πάνορμος | Καλύμνου | 1950 |
| Μυρσιγιού | Μητάτον | Σητείας | 1952 |
| Μυχούς | Μυχού | Μυτιλήνης | 1950 |
| Νέα Αξός | Δροσιά | Μυλοποτάμου | 1964 |
| Νέγια | Κιόνιον | Ικαρίας | 1957 |
| Νενέδες | Άμπελος | Σάμου | 1957 |
| Νέος Άγιος Βασίλειος | Άγιος Βασίλειος | Ρεθύμνης | 1955 |
| Νεφς Αμάριον | Αμάριον | Αμαρίου | 1955 |
| Νιάσσα | Νάουσα | Νάξου | 1836 |
| Ντεντάνικα | Κρυονέριον | Κυθήρων | 1957 |
| Ντουριάνικα | Κομηνιάνικα | Κυθήρων | 1953 |
| Ξουζανά | Καλαμιώτης | Μυλοποτάμου | 1933 |
| Οξιάς | Οζιάς | Κερκύρας | 1981 |
| Παθιακιανά | Καλλιθέα | Κισσάμου | 1957 |
| Παθιακιανά | Νερατζιά | Κισσάμου | 1957 |
| Παλαιό Μητάτο | Μητάτον | Σητείας | 1952 |
| Παλαιοκατούνα | Άγιος Χριστόφορος | Λευκάδος | 1963 |
| Παληοκάντουνον | Ροΐδιον | Ζακύνθου | 1912 |
| Πάνω Βλυχάδα | Χάρακας | Μυλοποτάμου | 1963 |
| Παξοί | Γάιος | Κερκύρας | 1981 |
| Παπαδιανά | Δάφνη | Κισσάμου | 1963 |
| Παρσάς | Μεταξοχώριον | Ιεράπετρας | 1955 |
| Παρσελίνα | Βαθύ | Κερκύρας | 1963 |
| Πασά Λιμάνι | Λιμένας | Χίου | 1981 |
| Πασακιανά | Δρακόβρυση | Σελίνου | 1957 |
| Πασαλιανά | Ελληνικόν | Κυδωνίας | 1957 |
| Περλεψιμάδες | Δάφνη | Κερκύρας | 1955 |
| Πεσπέραγο | Πεδινόν | Λήμνου | 1955 |
| Πεταλαριφιανά | Κρυονέριον | Σελίνου | 1957 |
| Πετσάτικα | Λιβάδον | Κερκύρας | 1955 |
| Πηγάδια | Κάρπαθος | Καρπάθου | 1953 |
| Πηγαϊδούρι | Πολυθέα | Πεδιάδος | 1929 |
| Πισινώντα | Παντοκράτωρ | Ζακύνθου | 1914 |
| Πιτσιάνικα | Μυρτίδια | Κυθήρων | 1927 |
| Πλάκα | Μήλος | Μήλου | 1912 |
| Πλεμονάρι | Αναφωνήτρια | Ζακύνθου | 1914 |
| Πύργος | Πάνορμος | Τήνου | 1836 |
| Πύργος | Πάνορμος | Τήνου | 1915 |
| Πύργος | Χαραυγή | Κισσάμου | 1964 |
| Ραχίδι | Ραχούλα | Θήρας | 1964 |
| Ρεκατσινάτα | Άγιος Ανδρέας | Λευκάδος | 1955 |
| Ριγγλάδες | Άνω Λευκίμη | Κερκύρας | 1965 |
| Ρόιδο | Αμπελόκηποι | Ζακύνθου | 1955 |
| Ρουκάκα | Χρυσοπηγή | Σητείας | 1955 |
| Σαλιβανάμπελα | Πέραμα | Κερκύρας | 1962 |
| Σασάς | Ορεινόν | Άνδρου | 1955 |
| Σβέρδια | Δάφνη | Λήμνου | 1955 |
| Σκαδός | Κορωνίς | Νάξου | 1836 |
| Σκαρπί | Καλλιθέα | Λήμνου | 1955 |
| Σπιναλόγκα | Καλυδών | Μιραμπέλλου | 1954 |
| Σύρος | Άνω Σύρος | Κυκλάδων | 1949 |
| Σφακιαναλί | Καλλιθέα | Κυδωνίας | 1957 |
| Τελώνια | Άντισσα | Λέσβου | 1928 |
| Τζανκινάτικα | Πλαγιά | Κερκύρας | 1963 |
| Τζαρής | Πηγάδια | Κερκύρας | 1955 |
| Τηγάνι | Πυθαγόρειον | Σάμου | 1955 |
| Τουρτούλοι | Άγιος Γεώργιος | Σητείας | 1955 |
| Τραγουλάς | Πρόδρομος | Πόρου | 1955 |
| Τσαγκαρελιανά | Χρυσοπηγή | Σελίνου | 1957 |
| Τσαλιανά | Αγία Τριάς Σελίνου | Χανίων | 1961 |
| Τσαλικάκι | Αγία Μαρίνα Μαλεβιζίου | Ηρακλείου | 1955 |
| Τσιβρεμιανά | Γέφυρα | Σελίνου | 1957 |
| Τσιπίδος | Μάρπισσα | Νάξου | 1836 |
| Τσουκαλοχώρι | Σκαλοχώριον | Μηθύμνης | 1959 |
| Τσουμαϊλή | Αρίσβη | Λέσβου | 1930 |
| Τσουρλαίοι | Άγιος Παντελεήμων | Σάμου | 1940 |
| Τσουρλαίοι | Άγιος Παντελεήμων | Σάμου | 1940 |
| Φαγιάς | Αγία Μαρίνα Ζακύνθου | Ζακύνθου | 1959 |
| Φηρά | Θήρα | Θήρας | 1912 |
| Φλες | Αγία Κυριακή Ικαρίας | Σάμου | 1950 |
| Φουντάνα | Πλάτανος | Παξών | 1955 |
| Φούρνοι | Υδρούσσα | Σάμου | 1950 |
| Χαϊδέρης | Καλλιθέα | Κισσάμου | 1957 |
| Χαϊδέρης | Νεραντζιά | Κισσάμου | 1957 |
| Χαιρεθιανά | Πλαγιά | Κισσάμου | 1963 |
| Χαϊχούτες | Άγιος Δημήτριος | Κω | 1950 |
| Χάλικας | Λεπέτυμνος | Μηθύμνης | 1959 |
| Χαρβάτα | Περιστέριον | Κισσάμου | 1957 |
| Χατζανών Μετόχια | Χατζανά | Πεδιάδος | 1963 |
| Χατζηβέης | Πλάτανος | Σελίνου | 1957 |
| Χατζημεμεθιανά | Μηλέα | Κισσάμου | 1957 |
| Χουμουσιανά | Λαγκαδάς | Σελίνου | 1952 |
| Χώρα ή Κάστρον | Αμοργός | Θήρας | 1912 |
| Ψωρανών | Άγιος Προκόπιος | Κερκύρας | 1936 |
ΕΚΛΟΓΕΣ 2019