Oι Πανδημίες στον 20ό αιώνα

Του Δημ. Κ. Σαρρή

 Η νέα επιθετική  μορφή του κορωνοϊού  δεν είναι παρά  μια νέα επί πλέον  προσθήκη σε μια μεγάλη λίστα με δεκάδες μεταδοτικούς ιούς και βακτήρια – επιδημίες που χτύπησαν απροσδόκητα την ανθρωπότητα ,τον 20ο αιώνα αλλάζοντας τον ρουν της Ιστορίας, αλλά οδηγώντας παράλληλα και σε μεγάλα άλματα για την ιατρική στην προσπάθειά της να τις αντιμετωπίσει.

Κρούσματα τα οποία προσεγγίζουν τις 100.000 παγκοσμίως, πολλές χιλιάδες  επιβεβαιωμένοι θάνατοι, η χειρότερη εβδομάδα για τις μεγάλες χρηματιστηριακές αγορές μετά την οικονομική κρίση του 2008. Οι αριθμοί που ακολουθούν την επιδημία του COVID-19 φαντάζουν πρωτόγνωροι, οι τρομακτικοί ρυθμοί με τους οποίους εξαπλώνεται από τις μακρινές κινεζικές επαρχίες μέχρι την πολιτεία της Καλιφόρνιας προκαλούν ,δικαιολογημένες ,ανησυχίες σε όλο τον κόσμο…

Η σύγκριση  όμως των επιπτώσεων της σημερινής πανδημίας με τις προηγούμενες του περασμένου αιώνα δίδει κάποια συγκρατημένη αισιοδοξία .

-Δεν έχουμε συμπληρώσει ούτε δύο χρόνια από τη σκοτεινή επέτειο ενός αιώνα από την καταστροφική πανδημία γρίπης του 1918 – ενός ιού που διήρκεσε μόλις μερικούς μήνες αλλά οδήγησε στον θάνατο μέχρι και 100 εκατομμυρίων ανθρώπων, σύμφωνα με τους πιο απαισιόδοξους υπολογισμούς. Η ισπανική γρίπη, η οποία μεταπήδησε στον άνθρωπό από πτηνά, παραμένει ένα ανατριχιαστικό σημείο αναφοράς, και πολλοί σχολιαστές έσπευσαν να την παρομοιάσουν με την τρέχουσα επιδημία του κορωνοϊού. Ωστόσο, οι ομοιότητες των δύο ασθενειών ωχριούν μπροστά στις ασύγκριτες διαφορές στη διάγνωσή τους από τη σύγχρονη ιατρική αλλά και την ετοιμότητα αντιμετώπισης της υφηλίου.

-Το 1918, ενώ η πανδημία της γρίπης οδηγούσε σε εκατοντάδες χιλιάδες θύματα από την Καλκούτα μέχρι το Τέξας, κανείς δεν μπορούσε να προσδιορίσει τι ακριβώς προκαλούσε τον θάνατο τόσων ανθρώπων. Οι θεωρίες αφθονούσαν και οι άνθρωποι κατηγορούσαν από τη μολυσμένη ρωσική βρώμη και τις ηφαιστειακές εκρήξεις μέχρι την κακή ευθυγράμμιση των πλανητών – η οποία μάλιστα γέννησε και τον όρο influenza από την ιταλική λέξη για την «επιρροή». Χρειάστηκε να περάσει πάνω από μία δεκαετία έως ότου δύο Βρετανοί μικροβιολόγοι να διαγνώσουν πως υπαίτια ήταν μια νέα κατηγορία ασθενειών τις οποίες σήμερα αποκαλούμε ιούς, ενώ μόλις το 1940 η ανθρωπότητα κατάφερε να απεικονίσει τελικά τον θανατηφόρο ιό της γρίπης, χάρη στην εφεύρεση του ηλεκτρονικού μικροσκοπίου. Αντιθέτως, μόλις δύο εβδομάδες έπειτα από την έξαρση της νέας επιδημίας, μια ομάδα Κινέζων επιστημόνων τη διέγνωσαν ως κορωνοϊό, ανέστειλαν το γονιδίωμά του και μοιράστηκαν αμέσως τις πληροφορίες με την παγκόσμια επιστημονική κοινότητα, η οποία έχει ήδη ξεκινήσει τη μακρά και περίπλοκη διαδικασία εύρεσης εμβολίου και θεραπείας. Μπορεί, λοιπόν, να μην έχουμε κερδίσει ακόμα τον υγειονομικό εχθρό, ωστόσο σίγουρα γνωρίζουμε πολύ περισσότερα γι’ αυτόν.

-Η σύγκριση της σημερινής επιδημίας του κορωνοϊού με παλαιότερες μεταδοτικές ασθένειες είναι, απ’ ό,τι φαίνεται, μια διαδικασία χρήσιμη. Μας εξοπλίζει τόσο με ψυχραιμία και ευγνωμοσύνη για τη σύγχρονη ιατρική όσο και με διδάγματα για την ήρεμη και αποτελεσματική αντιμετώπιση των επιδημιών.

-Η τρομακτική εξάπλωση της γρίπης H3N2, η οποία απέδειξε στην ανθρωπότητα την ευκολία μετάδοσης ασθενειών στην παγκοσμιοποιημένη οικονομία, και το δεύτερο κύμα ιλαράς στις ΗΠΑ, το οποίο μας θυμίζει την επικινδυνότητα των κινημάτων κατά του εμβολιασμού, είναι δύο χαρακτηριστικές επιδημίες τους 20ού αιώνα. Ακολουθούν μερικές από τις σημαντικότερες.

Επιδημία τύφου, Ρωσία, 1918-1922
Εξαρση στον Α΄ Παγκόσμιο
3.000.000 νεκροί

Γρίπη H3N2, παγκόσμια εξάπλωση, 1968
Ραγδαίοι ρυθμοί μετάδοσης
1.000.000 νεκροί

Δεύτερο κύμα ιλαράς, ΗΠΑ, 1981-1991
Ελεγχος χάρη στο εμβόλιο
8.000 νεκροί

Κρίση κρυπτοσποριδίωσης, Μιλγουόκι, 1993
Παράσιτο μέσω νερού
141 νεκροί

Πανδημία HIV/AIDS, παγκόσμια εξάπλωση, 1981-2012
Δεκάδες οι θεραπείες
36.000.000 νεκροί

Ιός SARS, παγκόσμια εξάπλωση, 2003
Θνησιμότητα κοντά στο 10%
774 νεκροί

Να είμαστε ,λοιπόν,αισιόδοξοι και ψύχραιμοι μέσα στην ΄νέα αυτή δοκιμασία.

– Το αισιόδοξο  στοιχείο είναι ότι συγκριτικά, ο νέος COVID-19 εξαπλώνεται  μεν πολύ γρηγορότερα, ωστόσο διατηρεί ποσοστά θνησιμότητας πολύ χαμηλότερα από άλλες πανδημίες ,Αυτό που είναι το ζητούμενο είναι η διεθνής ιατρική κοινότητα να  περιορίσει  την παραπέρα διασπορά του,το συντομότερο δυνατόν και βέβαια η εξεύρεση του πολυπόθητου ιαματικού φαρμάκου και του σχετικού εμβολίου…..Η ελπίδα είναι ζωντανή….

ΠΑΡΟΜΟΙΑ ΑΡΘΡΑ
Click to Hide Advanced Floating Content