Κινδυνεύει η Κρήτη από ένα τσουνάμι;

Του Δημ. Κων. Σαρρή

<<Εάν ένας σεισμός πάνω από επτά βαθμούς προκαλέσει ένα ΤΣΟΥΝΑΜΙ(κύμα του λιμανιού –στα Ιαπωνικά, ΘΑΛΑΣΣΙΟ ΚΥΜΑ ΒΑΡΥΤΗΤΑΣ  στα ελληνικά ) ,στο Αιγαίο, ο χρόνος αντίδρασης θα είναι μόνο δέκα έως δεκαπέντε λεπτά, εωσότου το κύμα χτυπήσει τις ακτές.>> Αυτή την  σοκαριστική προειδοποίηση έκανε ο νέος ακαδημαϊκός Κώστας Συνολάκης, καθηγητής του Πολυτεχνείου Κρήτης. .

-Είναι γεγονός ότι-υπάρχουν φυσικά φαινόμενα, που προκαλούν φόβο, τρόμο, δέος και αποτελούν φυσικές γεωλογικές διεργασίες, που λαμβάνουν χώρα στη γη, εδώ και εκατομμύρια χρόνια.

Τα καταστροφικά αυτά φαινόμενα οφείλονται σε ενδογενή αίτια (σεισμοί, εκρήξεις ηφαιστείων κ.λ.π.), σε εξωγενή αίτια (πλημμύρες, θύελλες, καύσωνες) και σε ανθρωπογενή αίτια, που προκαλούνται από τις ανθρώπινες δραστηριότητες. 

Άμεση ή έμμεση συνέπεια των φαινομένων αυτών είναι οι θάνατοι ή τραυματισμοί ανθρώπων και οι απώλειες ή καταστροφές υλικών αγαθών. 

Η μέχρι τώρα αποκτηθείσα εμπειρία έχει δείξει ότι, αφού τα φυσικά φαινόμενα δεν μπορούν να εκλείψουν, είναι απαραίτητο και αναγκαίο να αντιμετωπιστούν με τέτοιο τρόπο ώστε να ελαχιστοποιηθούν οι συνέπειές τους. 

 Πρίν αρκετά χρόνια (το 2004)πληροφορηθήκαμε όλοι ότι «σεισμός μεγέθους 8,9 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ σημειώνεται δυτικά της νήσου Σουμάτρα της Ινδονησίας».  Λίγες ώρες αργότερα γιγαντιαία παλιρροϊκά κύματα, ύψους τουλάχιστον 10 μέτρων χτυπούν 12 περιοχής της Ν.Α. Ασίας, προκαλούν χιλιάδες ανθρώπινες απώλειες και ανυπολόγιστες υλικές ζημιές, που βυθίζουν στο πένθος ολόκληρο τον πλανήτη, αλλά και προξενούν ένα πρωτοφανές ξέσπασμα για αποστολή ανθρωπιστικής βοήθειας στους χειμαζόμενους λαούς της περιοχής, από ολόκληρο τον κόσμο.  

Ο κόσμος είδε για πρώτη φορά εικόνες, από τις πληγείσες περιοχές, στις τηλεοπτικές οθόνες που του θυμίζουν τον κατακλυσμό του Νώε.  Εικόνες που του δημιουργούν δέος με τα πελώρια κύματα να ισοπεδώνουν τα πάντα στο πέρασμά τους και εξαφανίζουν κάθε ίχνος ανθρώπινης ζωής.

Τέτοια φαινόμενα ,αργότερα ,είδαμε και στην Ιαπωνία στην Ινδονησία και αλλού…

Δίκτυα Κοινωνικής Αλληλεγγύης, σε παγκόσμιο επίπεδο  ενίσχυσαν  τις ανθρωπιστικές πρωτοβουλίες της UNICEF στις πληγείσες περιοχές.

Αργότερα  βέβαια, όταν τα Φώτα της δημοσιότητας χαμήλωσαν, και  οι σκηνές από τις καταστροφές δεν  μπαίνουν πια στα σπίτια μας, τον θρήνο για τους ανθρώπους που χάθηκαν και την απόγνωση, για όσους αγνοούνται, μας  συνοδεύει ,ενδόμυχα, η αγωνία για το που μπορεί να χτυπήσει η μανία της φύσης την επόμενη φορά, ενώ φουντώνουν οι συζητήσεις για πιθανές γεωφυσικές επιπτώσεις. 

Η τραγωδία  αυτή της Ν.Α. Ασίας κρούει τον κώδωνα του κινδύνου, κυρίως, για τις νησιωτικές περιοχές, μεταξύ των οποίων και της χώρας μας, που θεωρούνται ιδιαίτερα ευάλωτες στη μανία των παλιρροϊκών κυμάτων, την οποία, μάλιστα, ο τόπος μας έχει στο παρελθόν και από την αρχαιότητα ακόμη δοκιμάσει.

Η Κρήτη έχει σαρωθεί πολλές φορές, με ισχυρά παλιρροϊκά βαρυτικά  κύματα  (τσουνάμι), τα μεγαλύτερα εκ των οποίων είναι: 

>Από την έκρηξη του Ηφαιστείου της Σαντορίνης το 1460 περίπου π.Χ., το οποίο και κατέστρεψε ολοσχερώς το Μινωικό Πολιτισμό, ο οποίος ευρίσκετο στην μεγαλύτερή του ακμή. 

  • Από σεισμό, μεγέθους 8 βαθμών της Κλίμακας Ρίχτερ, που σημειώθηκε το 365 μ.Χ. Νοτιοδυτικά του Νησιού μας.
  • Πρόσφατα, από το σεισμό 7,5 βαθμών της Κλίμακας Ρίχτερ, που σημειώθηκε στις 9 Ιουλίου 1956 στα νότια της Αμοργού και το παλιρροϊκό κύμα του οποίου σάρωσε τις Ανατολικές ακτές της Κρήτης, με παλιρροϊκά κύματα, ύψους 2,5 μέτρων, χωρίς, ευτυχώς, απώλειες ή ζημίες.

 Λαμβάνοντας υπόψη: 

    • Την ιδιαίτερα επισφαλή θέση του νησιού στο κέντρο του Ελληνικού τόξου, με την έντονη σεισμικότητα της περιοχής
    • Τις ιστορικές μαρτυρίες που αποδεικνύουν τις καταστροφές που έχει υποστεί ο τόπος μας, από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα,    
    • Τα δραματικά γεγονότα της τραγωδίας στην περιοχή της Ν.Α. Ασίας, με τις εκατοντάδες χιλιάδες νεκρούς και αγνοούμενους,  

Απαιτείται να υπάρξει  σοβαρή διερεύνηση και να μελετηθεί το όλο θέμα, προκειμένου να ληφθούν τα απαιτούμενα προληπτικά μέτρα έγκαιρης προειδοποίησης των αρμοδίων υπηρεσιών και φορέων, αλλά και την ενημέρωση του κοινού, ώστε να ελαχιστοποιηθούν οι συνέπειες των καταστροφικών αυτών φαινομένων. 

 Για την αντιμετώπιση καταστροφών, που προέρχονται από φυσικά, τεχνολογικά ή άλλα αίτια, υπάρχει το Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα RED CODE,   το οποίο εξασφαλίζει τη δυνατότητα λήψης επιπρόσθετων μέτρων, τη συνεχή επικαιροποίηση των σχεδίων αλλά και την προμήθεια απαιτουμένου καταλλήλου εξοπλισμού, που θα υποβοηθήσει στην έγκαιρη προειδοποίηση των αρμοδίων για την αντιμετώπιση των διαφόρων καταστροφικών φαινομένων.

Βασική παράμετρο του σχεδιασμού αυτού αποτελεί η ανάγνωση των θαλασσίων κυμάτων βαρύτητας και η έγκαιρη προειδοποίηση των αρμοδίων για την εφαρμογή των Σχεδίων και την ενημέρωση του κοινού. 

Είναι γνωστός, βέβαια,  ο προσανατολισμός του Εθνικού Κέντρου Θαλασσίων Ερευνών για την αναβάθμιση και την επέκταση του συστήματος «ΠΟΣΕΙΔΩΝ», που λειτουργεί στο Αιγαίο, με νέους πλωτούς ωκεανογράφους.

Θα πρέπει να επισημάνουμε ότι οι ωκεανογράφοι μεταδίδουν, σε πραγματικό χρόνο, πληροφορίες για το ύψος του κυματισμού και αποτελούν στην περίπτωση αυτή ιδανική πρώτη ύλη για ένα σύστημα προειδοποίησης, όμοιο με αυτό που χρησιμοποιούν οι Η.Π.Α. στον Ειρηνικό Ωκεανό.

 Το Ελληνικό Κέντρο Θαλασσίων Ερευνών (ΕΛ.ΚΕ.Θ.Ε.) εφάρμοσε το 2004 στον Κορινθιακό κόλπο το πιλοτικό πρόγραμμα ΑSEΜ, που  περιελάμβανε, μεταξύ άλλων, αποτύπωση του πυθμένα, καταγραφή μετακινήσεων υποθαλάσσιων όγκων, μετρήσεις σεισμικής δραστηριότητας και κυματισμού, γεγονός που προσέφερε χρήσιμη  εμπειρία ,για  την ανάπτυξη σύστήματος άμεσης προειδοποίησης για το «τσουνάμι». 

Τα λειτουργούνται σήμερα συστήματα έγκαιρης προειδοποίησης «τσουνάμι», ανά τον κόσμο, χρησιμοποιούν υποθαλάσσιους αισθητήρες, όμοιους με εκείνους που χρησιμοποιήθηκαν στο πρόγραμμα  ΑSEΜ.

Στην Ελλάδα, παλιρροϊκά κύματα εμφανίζονται περίπου κάθε 50 χρόνια.  Τα περισσότερα, δεν οφείλονται σε σεισμούς, αλλά σε απότομες μεταβολές της μορφολογίας του πυθμένα από κατολισθήσεις.  Για το λόγο αυτό, η αποτύπωσή του και ο προσδιορισμός των σημείων που ενδέχεται να προκαλέσουν κατολισθήσεις, αποτελεί ένα επιπλέον εφόδιο».     

Το ΕΛ.ΚΕ.Θ.Ε. διαθέτει πολυδεσμικό βυθομετρικό σύστημα, τοποθετημένο στα ύφαλα του ωκεανογραφικού σκάφους «Αιγαίο».  Χάρη σ’ αυτό, ειδικοί ερευνητές μπορούν να προχωρούν σε αναλύσεις ευστάθειας του πυθμένα και να προβλέπουν υποθαλάσσιες κατολισθήσεις. 

Μελλοντικός στόχος της Ε.Ε. και των Η.Π.Α., όπως πληροφορούμεθα, είναι η δημιουργία αυτόνομων υποθαλάσσιων παρατηρητηρίων, τα οποία θα πραγματοποιούν περιβαλλοντικές μετρήσεις και θα ενημερώνουν σε περίπτωση απότομης μεταβολής του ύψους του κυματισμού. 

Ένα  επιπρόσθετο δε σύστημα πληροφόρησης του πληθυσμού για τον επικείμενο κίνδυνο από τσουνάμι,με μηνύματα σε χιλιάδες κινητά τηλέφωνα, θα είναι μια απλή, αδάπανη , χρήσιμη  και  σωτήρια καινοτομία .

Δεν πρέπει να υποτιμήσουν πλέον  οι Αρχές την πιθανότητα του σοβαρού κινδύνου,για παράκτιες περιοχές ,ιδιαίτερα της Κρήτης, από << τσουνάμι>> και να λάβουν σοβαρά μέτρα για την προστασία του πληθυσμού  .

Δεν πρέπει να γίνει πρώτα  το κακό ,όπως η πυρκαίά στο Μάτι Αττικής και μετά,βαθυστόχαστα, κάποιοι ανευθυνουπεύθυνοι   να απεκδύονται των ευθυνών  τους και να υποδύονται τους μετά Χριστόν προφήτες.

….Ας γίνουμε ,κάποτε, ΠΡΟΜΗΘΕΙΣ και όχι ΕΠΙΜΗΘΕΙΣ….

 

 

ΠΑΡΟΜΟΙΑ ΑΡΘΡΑ
Click to Hide Advanced Floating Content