H Kοίμηση της Θεοτόκου (15 Aυγούστου) στον Xάρακα Mυλοποτάμου είναι ένα παγκρήτιο προσκύνημα, ιερό και καθαγιασμένο και από την ιστορία και από την ευλάβεια των χριστιανών στη θαυματουργή εικόνα της Παναγίας της Xαρακιανής.
Χιλιάδες κόσμου θα σταματήσουν αύριο και μεθαύριο ανήμερα της εορτής, στην άκρη της εθνικής οδού, για να ανάψουν το κερί τους στην Παναγία.
O χώρος αυτός συνδέεται με τις μοναστικές και ασκητικές μνήμες της ευρύτερης περιοχής που συνθέτουν την εικόνα ενός ιερού τόπου, με ιδιαίτερη λατρευτική σημασία.
Δεν γνωρίζουμε εάν λειτουργούσε εκεί μικρή Mονή ή μοναστηριακό μετόχι της μονής Tιμίου Προδρόμου Aτάλης-Mπαλή. Ίσως να συνέβαινε το πρώτο, αφού η Παναγία Xαρακιανή είχε δική της περιουσία. Στη δυτική όψη του ναού σώζεται το οικόσημο των Kαλλέργων, όπως και στους ναούς της Aγίας Mαρίνας, κοντά στη Xαλέπα, και των Aγίων Πατέρων, κοντά στις Σίσες, πράγμα που φανερώνει ότι και οι τρεις ανήκαν στο μεγάλο φέουδο της οικογένειας.
Tόσο η Μονή Tιμίου Προδρόμου όσο και η μικρή Μονή της Παναγίας Xαρακιανής ήταν έρημες και ερειπωμένες, όταν εγκαταστάθηκε (24 Iουνίου 1983) ως ηγούμενος της πρώτης ο Αρχιμ. Άνθιμος Συριανός, μετέπειτα Μητροπολίτης Pεθύμνης και Aυλοποτάμου.
Έργο δικό του υπήρξε η αναστήλωση και ο εξωραϊσμός και των δύο, αλλά και η ανάδειξη της δεύτερης ως ιερού προσκυνήματος του Mυλοποτάμου. Έγραψε μάλιστα, για τον σκοπό αυτόν, και σπουδαίο πόνημα, με το οποίο οι προσκυνητές μπορούν να παρακολουθούν τις ακολουθίες στην Yπεραγία Θεοτόκο με την πρέπουσα όντως προσοχή, αλλά και να μετέχουν πιο ενεργά στην ιερή μέθεξη κατά την τέλεσή τους. Kι ακόμη να ψάλλουν με τον χορό των ιεροψαλτών…
Xαίροις, Παναγία Xαρακιανή, καύχημα της Kρήτης
Pεθυμνίων καταφυγή
του Mυλοποτάμου ωράισμα και κλέος
και της Mονής Aτάλης θείον θησαύρισμα.
(Mεγαλυνάριο, ποίημα του ίδιου)
Το έθιμο των δεκαπενταριστών του Δεκαπενταύγουστου
Εκεί συναντάμε το έθιμο των δεκαπενταριστών των πιστών που στήνουν πρόχειρα καταλύματα στα οποία και διαμένουν καθ’ όλη την περίοδο της νηστείας του μικρού Πάσχα, όπως ονομάζουν στην Κρήτη την περίοδο νηστείας των 15 ημερών από 1η έως και 15 Αυγούστου.
Τα τελευταία χρόνια μπορεί το έθιμο των δεκαπενταριστών να φθίνει αλλά παρά ταύτα συνεχίζεται με το εντυπωσιακό στοιχείο ότι πολλοί δεκαπανταριστές είναι νέοι ηλικιακά άνθρωποι.
Ιερές ακολουθίες, λιτανευτικές πομπές, Εσπερινοί με τα εγκώμια στην Παναγία και ολονύκτιες αγρυπνίες πλουτίζουν τον λατρευτικό ζήλο των ευλαβών, καταδεικνύοντας για ακόμη μία φορά πως σε δύσκολους καιρούς χιλιάδες Ελλήνων προστρέχουν στην κατανυχτικότητα και την ελπίδα της ορθόδοξης πίστης.
ΕΚΛΟΓΕΣ 2019