Μάχη σήμερα στο Στρασβούργο για νέο Πρόεδρο της Κομισιόν

Κανένα Κοινοβούλιο στην ιστορία δεν έχει αποκτήσει εξουσίες χωρίς να τις διεκδικήσει. Και κανένα Κοινοβούλιο στην ιστορία δεν έχει καταφέρει να απολέσει εξουσίες που κέρδισε χωρίς να τις διεκδικήσει. Αυτό το παράδοξο συμβαίνει με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, καθώς σήμερα, το δεύτερο νομοθετικό όργανο της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα κληθεί να υπερψηφίσει ή να καταψηφίσει την Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν για την θέση της προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

Η Ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στο Στρασβούργο θα αποφασίσει εάν η Γερμανίδα υπουργός Άμυνας θα διαδεχθεί τον Ζαν – Κλοντ Γιούνκερ στην προεδρία της Κομισιόν. Στις 18.00 ώρα κεντρικής Ευρώπης (19.00 ώρα Ελλάδος) οι Ευρωβουλευτές θα αποφασίσουν αν θα εκλέξουν την πρώτη γυναίκα πρόεδρο της Κομισιόν, μια πολιτικό που μιλάει άπταιστα τρεις γλώσσες η οποία έχει ζητήσει επανειλημμένως την περαιτέρω ενοποίηση της ΕΕ, ή θα επιλέξουν μια άνευ προηγουμένου θεσμική κρίση απορρίπτοντάς την.

Στις 9.00 της Τρίτης (ώρα κεντρικής Ευρώπης), η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν θα πάρει το λόγο κατά τη σύνοδο της ολομέλειας του Κοινοβουλίου για να παρουσιάσει το όραμα και τα σχέδιά της ως υποψήφια πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Θα ακολουθήσει συζήτηση με τους ευρωβουλευτές μέχρι τις 12.30.

Πέντε περίπου ώρες μετά, η Ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου θα αποφασίσει εάν θα γίνει η πρώτη γυναίκα πολιτικός που αναλαμβάνει αυτό το αξίωμα. Η ψηφοφορία θα πραγματοποιηθεί με μυστική ψηφοφορία με κάλπη και χρειάζεται το 50% (συν μία ψήφο) των Ευρωβουλευτών.

Κανείς δεν μπορεί να πει με σιγουριά εάν η Γερμανίδα υπουργός Εξωτερικών, μια μητέρα επτά παιδιών, που γεννήθηκε στις Βρυξέλλες και στο παρελθόν ζήτησε τη δημιουργία μιας Oμοσπονδίας της ΕΕ θα καταφέρει να λάβει το χρίσμα, καθώς οι σκληρότεροι αντίπαλοί της είναι οι ίδιοι οι συμπατριώτες της στη Γερμανία.

Το όνομα της φον ντερ Λάιεν έπεσε στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων των αρχηγών κρατών και κυβερνήσεων της ΕΕ μετά την πλήρη αποτυχία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου να υποστηρίξει έναν εκ των τριών κορυφαίων υποψηφίων. Ήτοι του Ολλανδού Φρανς Τίμμερμανς, του Γερμανού Μάνφρεντ Βέμπερ και της Δανής Μάργρετε Βεστάιερ. Και αυτός που την επέβαλε ως υποψήφια για την προεδρία της Κομισιόν δεν ήταν άλλος από τον Εμανουέλ Μακρόν.

“Μπορείς να φανταστείς τί θα σου απαντούσε ένας, οποιοσδήποτε, Ευρωπαίος πριν από 60 – 70 χρόνια, αν του έλεγες ότι στο μέλλον ο Πρόεδρος της Γαλλίας θα ζητούσε για πρόεδρο του εκτελεστικού οργάνου της Ευρώπης την υπουργό Άμυνας της Γερμανίας; Και η Γερμανία δεν θα την ήθελε; Ή θα σε περνούσε για τρελό ή για ανόητο. Ίσως και για τα δύο μαζί” ανέφερε διπλωματική πηγή των Βρυξελλών.

Και όμως αυτό συνέβη. Μετά την πλήρη αποτυχία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου να προτείνει έναν υποψήφιο για την προεδρία της Κομισιόν ανέλαβαν δράση οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων. Όπως άλλωστε ορίζουν οι Συνθήκες της ΕΕ. Ωστόσο η επιλογή μιας Γερμανίδας δεν άρεσε καθόλου στην ίδια την της χώρα. Η Άνγκελα Μέρκελ απείχε από την ψηφοφορία ενώ οι Σοσιαλδημοκράτες και οι Πράσινοι της Γερμανίας δηλώνουν ότι θα την καταψηφίσουν. Και οι λόγοι είναι καθαρά μικροπολιτικοί. “Ποιός κάνει κουμάντο σε μια αδύναμη κυβέρνηση στο Βερολίνο”.

Οι πιθανότητες εκλογής της φον ντερ Λάιεν

Η πρώτη πιθανότητα είναι η κυρία φον ντερ Λάιεν να μην καταφέρει να λάβει τις απαραίτητες ψήφους, Θα πρόκειται για συνειδητή επιλογή του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου να προκαλέσει θεσμική ρήξη με το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο (ήτοι των 28 αρχηγών κρατών και κυβερνήσεων της ΕΕ). Βάσει των Συνθηκών, εάν η κυρία φον ντερ Λάιεν δεν λάβει ψήφο εμπιστοσύνης, τότε μέσα σε 30 ημέρες οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων πρέπει να προτείνουν άλλον υποψήφιο.

Η δεύτερη πιθανότητα είναι να εκλεγεί αλλά με τις “λάθος” ψήφους. Καθώς για πρώτη φορά στην ιστορία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου οι δύο μεγαλύτερες πολιτικές ομάδες (ΕΛΚ και Σοσιαλδημοκράτες) δεν συγκεντρώνουν την πλειονοψηφία, απαιτείται η ψήφος των Φιλελεύθερων και/ή των Πρασίνων και/ή των αντιευρωπαϊκών πολιτικών ομάδων. Αν η κυρία φον ντερ Λάιεν εκλεγεί με τις ψήφους αυτών των αντιευρωπαϊκών κομμάτων, τότε η προεδρία της Κομισιόν θα ξεκινήσει με πολύ κακούς οιωνούς.

Μια τρίτη περίπτωση είναι η κυρία φον ντερ Λάιεν να καταφέρει τελικά να συγκεντρώσει τις απαραίτητες ψήφους, καθώς, σύμφωνα με πληροφορίες από το Στρασβούργο και τις Βρυξέλλες, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ενδέχεται να διεκδικεί όντως περισσότερες εξουσίες. Αυτό σημαίνει ότι εάν και εφόσον η κυρία φον ντερ Λάιεν συμφωνήσει να δώσει την εξουσία πρότασης νομοθετικής πρωτοβουλίας στο ΕΚ, τότε θα λάβει ψήφο εμπιστοσύνης.

Σε κάθε άλλη περίπτωση η ΕΕ ενδέχεται να βιώσει μια πρωτοφανή θεσμική κόντρα ανάμεσα στα κορυφαία όργανά της. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στην μια πλευρά, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο στην απέναντι και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή να προσπαθεί να μαζέψει τα σπασμένα, για μια ενδο – γερμανική πολιτική διαμάχη, ενός ανίσχυρου κυβερνητικού συνασπισμού στο Βερολίνο, που ενδέχεται να επηρεάσει την όλη διαδικασία στην ΕΕ.