Μες την κατάμεστη αίθουσα, ο καθηγητής της Αστρονομίας, κλείνει την ομιλία του, λέγοντας: «…Τέσσερα δισεκατομμύρια χρόνια, από τώρα, η αύξηση της θερμοκρασίας πάνω στη Γη θα δημιουργήσει τέτοιες υψηλές και ακραίες συνθήκες, που η επιφάνειά της θ’ αρχίσει να λιώνει. Απ’ αυτό το σημείο και μετά, κάθε μορφή ζωής θα εξαφανιστεί». Ακολουθούν χειροκροτήματα (ίσως για την αισιόδοξη προοπτική;) και το κοινό προσκαλείται να προχωρήσει σε συζήτηση και να υποβάλλει ερωτήσεις. Σηκώνεται, τότε, ένας κύριος, κάθιδρος και αναμαλλιασμένος και ρωτά: «Είπατε … μετά από τέσσερα ΔΙΣ-εκατιμμύρια;». –«Μάλιστα, μετά από τέσσερα ΔΙΣΕΚΑΤΟΜΜΥΡΙΑ χρόνια». –«Αχχχ! Πέστε το έτσι… κι εγώ νόμισα ότι είπατε ΕΚΑΤΟΜΜΥΡΙΑ»!!!
Κι αν τα τέσσερα δισεκατομμύρια ηχούν μακρινά και δίνουν κάποιας μορφής ανακούφιση στον ανήσυχο ακροατή, το όριο της ηλικίας της Γης, όπου θα μπορεί να υπάρξει ανθρώπινη δραστηριότητα, στα όρια, έστω, των πολικών περιοχών, βρίσκεται κοντά στα 1,5 ΔΙΣΕΚΑΤΟΜΜΥΡΙΑ έτη. Εννοείται, εάν και εφόσον το ανθρώπινο είδος θα υπάρχει ακόμα. Γιατί, μη φανταστούμε ότι ο Άνθρωπος είναι το προϊόν της «έβδομης ημέρας» της δημιουργίας. Αντίθετα, τηρώντας τις αναλογίες, αν η ιστορία της Γης συμπυκνωθεί σε 12 ώρες, ο άνθρωπος εμφανίστηκε … στο τελευταίο δευτερόλεπτο! Άρα, δεν έχει αποδείξει, ως είδος, την ικανότητά του για επιβίωση, όπως άλλα ζωικά και φυτικά είδη –το αντίθετο, μάλιστα… Κι όμως, είναι το μόνο από τα ζωικά είδη, που έχει την ικανότητα να καταστρέψει τη ζωή πάνω στον πλανήτη. Εννοούμε, με τη χρήση των πυρηνικών όπλων, αλλά και με άλλες ενέργειες, όπως η αποψίλωση δασών, πυρκαγιές, καύση του άνθρακα, πλαστικά απόβλητα κ.ά.. Στην εκδοχή της χρήσης πυρηνικών όπλων, πάλι κάποιοι οργανισμοί θα μπορέσουν να επιβιώσουν, όπως είναι οι κατσαρίδες, που αντέχουν σε δόσεις ακτινοβολίας 200 φορές μεγαλύτερη απ’ αυτή που αντέχει ο άνθρωπος. Ίδια και μεγαλύτερη ανθεκτικότητα έχει η φρουτόμυγα, ένα είδος σφίγγας, το σκαθάρι του αλευριού και κάποια βακτήρια… Πάντως, φανταστείτε το εφιαλτικό σενάριο της επανεκκίνησης της ζωής στον πλανήτη μας, μόνο με τα έντομα και τα βακτήρια αυτά.
Για να καταλάβουμε την –επικίνδυνα- αυξητική πορεία του ανθρώπινου είδους, να σκεφτούμε ότι κατά το 10.000 π.Χ., δηλ. πριν 12 χιλ. χρόνια ολόκληρος ο πληθυσμός της Γης δεν ξεπερνούσε τον πληθυσμό που έχει σήμερα η Μολδαβία (4.033.963). Το έτος 0, δηλ. την εποχή του Χριστού, ο άνθρωπος επιβιώνοντας μέσα από ασθένειες, θηρία, παγετώνες και καιρικά φαινόμενα, κατόρθωσε να φτάσει τα 190.000.000, δηλ. όσο έχουν σήμερα, μαζί, το Μπανγκλαντές (164.689.383) και η Αυστραλία (25.499.884) . Στη συνέχεια και με την έλευση της Βιομηχανικής Επανάστασης, γύρω στα 1821 (για να το θυμόμαστε καλύτερα), ο παγκόσμιος πληθυσμός ξεπέρασε, για πρώτη φορά, το 1 δισεκατομμύριο. Μέσα σε 100 χρόνια, ο πληθυσμός αυτός διπλασιάστηκε (2 δις.). Αυτό ήταν ένα φανταστικό άλμα για τον άνθρωπο, που έβλεπε μα αισιοδοξία το μέλλον και τις δυνατότητες που ανοίγονταν μπροστά του. Το επόμενο άλμα, με το οποίο ο πληθυσμός και πάλι διπλασιάζεται, έγινε μέσα σε –μόνο- 50 χρόνια (1978). Σήμερα, η Γη τρέφει 7,8 δις ψυχές και οι προβλέψεις αναφέρουν ότι σε τρία χρόνια, το 2025, θα έχουμε φτάσει τα 8 δις. Δηλ. από τα βάθη των αιώνων, ως το … 1821, 12 χιλ. χρόνια και βάλε, χρειάστηκαν ώστε ο άνθρωπος να φτάσει το 1 δις και μόνο μέσα σε 200 χρόνια ο πληθυσμός της Γης ΟΚΤΑΠΛΑΣΙΑΣΤΗΚΕ…
Και είπε ο Θεός, με τη σοφία που τον διακρίνει, στους ανθρώπους: «Αυξάνεσθε και πληθύνεσθε…». Δεν είχε προβλέψει, όμως ότι ο άνθρωπος θα το ‘παιρνε «τοις μετρητοίς» και θα έχανε την έννοια του μέτρου… Να, λοιπόν, που φτάσαμε! Η Γη είναι μια πίτα, που την μοιράζονται όλο και περισσότεροι. Έτσι, στον καθένα μας αντιστοιχεί όλο και μικρότερο κομμάτι. Και όπως κάποιοι μπορεί να είναι και πλεονέκτες, παίρνουν διπλό ή … πολλαπλό κομμάτι, δηλ. κομμάτι προορισμένο για τους άλλους, με αποτέλεσμα να μένουν κάποιοι νηστικοί, να έχουμε πείνα, οικονομική ανισότητα, πρόβλημα επιβίωσης, έλλειψη ζωτικού χώρου… Αλλά και πάνσοφοι και αγαθοί να ήταν οι άνθρωποι και η χριστιανική ή κάθε άλλη θρησκευτική αγάπη να επικρατούσε στον κόσμο, ο πλανήτης Γη θα βρισκόταν πάλι, συνεχώς υπό πίεση. Εκβιάζεται αφύσικα για να παράγει προϊόντα για να τραφεί ένας τόσο μεγάλος , αυξανόμενος, πληθυσμός. Και όπως ο άνθρωπος είναι ένα (το μέγιστο) ενεργοβόρο όν, καταφεύγει στην αποψίλωση δασών, για να χρησιμοποιήσει όλο και μεγαλύτερες καλλιεργήσιμες εκτάσεις, στη χρήση εντομοκτόνων, ζιζανιοκτόνων, που με τη σειρά τους επικάθηνται στα προϊόντα ή εισέρχονται στον υδροφόρο ορίζοντα, με τελικό παραλήπτη πάλι τον άνθρωπο … και να οι ασθένειες, οι επιδημίες, οι πανδημίες, οι θάνατοι… που ωστόσο δεν είναι αρκετοί για να μειώσουν την επιθετική αύξηση του παγκόσμιου πληθυσμού.
Η προοπτική είναι ότι γύρω στα 2100, ο πληθυσμός θα έχει φτάσει τα 11 δις, με όλες τις δυσάρεστες συνέπειες, που αναφέραμε. Όμως … ίσως υπάρχει μια μικρή ελπίδα, ότι ο ρυθμός αύξησης του πληθυσμού προχωρεί με επιβραδυνόμενο ρυθμό. Και αυτό οφείλεται στη μείωση του ποσοστού γονιμότητας. Ενώ το 1900, σε κάθε γυναίκα αντιστοιχούσαν 5,25 παιδιά, στο 2018 αντιστοιχούσαν 2,44 παιδιά, με μεγαλύτερη πτώση στη δεκαετία 1970 με 1980, καθώς περισσότερες γυναίκες αποκτούν εκπαίδευση και εισέρχονται στο εργατικό δυναμικό, καθυστερούν τη μητρότητα και συχνά κάνουν λιγότερα παιδιά στη διαδικασία.
Όσοι θυμούνται την ταινία του 1956, «Ο Γίγας», με τη Λιζ Τεϊλορ, τον Ροκ Χάτσον και το θρυλικό Τζέιμς Ντιν (που έχασε τη ζωή του στα μέσα του γυρίσματος), όταν το γεωτρύπανο χτύπησε φλέβα, στο Τέξας, το πετρέλαιο με τη μορφή πίδακα ξεπετάχτηκε στα ύψη, σαν σε αρτεσιανό πηγάδι, και οι παρευρισκόμενοι, αναπόφευκτα, λούστηκαν από το μαζούτ, πανευτυχείς, όμως, για την επιτυχία αυτή, αδιαφορώντας για τη δυσοσμία και την καταστροφή των ενδυμάτων τους. Σήμερα, αυτές οι εικόνες υπάρχουν μόνο στις ταινίες. Ο άνθρωπος έχει υπερεκμεταλλευτεί τις φυσικές πηγές, ψάχνει όλο και βαθύτερα για υδρογονάνθρακες, για αέριο, που θα κινήσουν τις μηχανές και τα οχήματά του. Οι περιορισμοί και οι εκκλήσεις για οικονομία σε συσκευές και κατανάλωση είναι όλο και πιο συχνοί και η στροφή στην ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές, αναπόφευκτη.
Έτσι, όλα τα σύγχρονα κοινωνικο-οικονομικά φαινόμενα και προβλήματα εξηγούνται με την (αλόγιστη;) πορεία του υπερπληθυσμού στη Γη. Για να θυμηθούμε μια αφελή φράση ενός μάλλον αγράμματου σοφού: «Τα λίγα πρόβατα, βόσκουν καλύτερα». Ψέματα;
Ep.Peripatitis@gmail.com
ΕΚΛΟΓΕΣ 2019