Ελευθερία και Ευθύνη είναι έννοιες αλληλένδετες

Του Βαγγέλη Καρκανάκη

Με αφορμή την σημερινή ημέρα άρσης των περισσότερων περιοριστικών μέτρων που επέβαλε η πολιτεία για την αντιμετώπιση της πανδημίας, είναι διάχυτη σε όλους μας η αίσθηση ικανοποίησης για την παύση του όποιου  περιορισμού της Ελευθερίας μας.
Στον σύγχρονο δυτικό πολιτισμό μας άλλωστε, ο άνθρωπος θεωρεί -και σωστά- την ελευθερία ως ύψιστο αγαθό, συνυφασμένο με την προσωπική του ευτυχία και ευημερία και δυσανασχετεί με οποιαδήποτε παρεμπόδιση της ή περιορισμού της.

Πολλές φορές όμως στις μέρες μας, η προσλαμβάνουσα έννοια και κυρίως η εφαρμογή της ελευθερίας είναι παρεξηγημένη.
Με δεδομένο ότι, όπως όλοι οι ειδικοί τονίζουν, δεν έχουμε τελειώσει με την υγειονομική περιπέτεια, είναι σημαντικό να αντιληφθούμε όλοι ότι πρέπει να τηρηθούν με ευλάβεια τα λίγα – πλην όμως απαραίτητα- περιοριστικά μέτρα που παραμένουν σε ισχύ, έως ότου και με την πρόοδο του εμβολιασμού χτίσουμε το οριστικό εθνικό τείχος στην πατρίδα μας.

Να απολαύσουμε τις ελευθερίες που επιστρέφουν στην καθημερινότητα μας με την δέουσα προσοχή και προφύλαξη. Αναλογιζόμενοι ότι πράξεις ή παραλείψεις μας, μπορούν να οδηγήσουν σε πισωγύρισμα και να θέσουν σε κίνδυνο τον εαυτό μας, τους γύρω μας, την κοινωνία μας.

Ελευθερία  δεν σημαίνει σε καμία περίπτωση είμαι ελεύθερος να πράξω ότι θέλω, όπως το θέλω, με τις συνθήκες που ΕΓΩ το θέλω, όπως πολλοί θέλουν να πιστεύουν.
Αυτό αποτελεί μια τεράστια διαστρέβλωση της έννοιας της ελευθερίας, την οποία κάποιοι θέλουν να την συγχέουν με την αναρχία, την ασυδοσία, το πνεύμα αντιλογίας, την αντίδραση και την καθολική αμφισβήτηση.

Ελευθερία σημαίνει και ότι αποδέχομαι  ολοκληρωτικά την ευθύνη μου. Όπως είχε πει ο Φρήντριχ Νίτσε «Ελευθερία είναι η θέληση να είναι κανείς υπεύθυνος απέναντι στον εαυτό του….»
Η πραγματική ελευθερία σχετίζεται με την ανάληψη της ευθύνης του εαυτού μας ως άτομο και ως μέλος μιας κοινωνίας, τον βαθμό αντίληψης του σε προσωπικό επίπεδο και της θέσης του στο κοινωνικό σύνολο.

Στις μέρες μας επιζητούμε την Ελευθερία αλλά φοβόμαστε ή τουλάχιστον αποφεύγουμε την ευθύνη. Μάθαμε ότι η Ευθύνη είναι βάρος, ένα χρέος που έχουμε να εκπληρώσουμε, κι έτσι κάπου κάπως νιώσαμε ότι χρωστάμε.

Όπως αναφέρει και ο  θεμελιωτής της ψυχανάλυσης Sigmund Freud  «οι περισσότεροι άνθρωποι δεν θέλουν πραγματικά ελευθερία, επειδή η ελευθερία προϋποθέτει ανάληψη ευθύνης, και οι περισσότεροι άνθρωποι τρέμουν την ανάληψη της ευθύνης».

Εμείς όμως θέλουμε, μπορούμε και θα σταθούμε στα λόγια του μεγάλου Νίκου Καζαντζάκη:
«Ν’ αγαπάς την ευθύνη. Να λες: “Εγώ, εγώ μονάχος μου έχω χρέος να σώσω τη Γη. Αν δε σωθεί, εγώ θα φταίω!”…»

 

 

 

 

ΠΑΡΟΜΟΙΑ ΑΡΘΡΑ
Click to Hide Advanced Floating Content